Geleneksel Hint Tıbbı
Alternatif alanda hizmet gören bu sağlık sisteminin en iyi bilinen şekli Ayurveda’dır. Sanskritçe Ayurveda sözcüğü Yaşam Bilimi demektir. Ayur yaşam Veda da bilgi demektir.
Alternatif alanda hizmet gören bu sağlık sisteminin en iyi bilinen şekli Ayurveda’dır. Sanskritçe “Ayurveda” sözcüğü “Yaşam Bilimi” demektir. “Ayur” yaşam “Veda” da bilgi demektir. Ayurveda “Uzun yaşam bilgisi veya bilimi” olarak tercüme edilebilir.
Hindistan’ın alt kıtasında ortaya çıkan antik bir sağlık sistemidir. Günümüzde daha çok Hindistan, Nepal ve Sri Lanka’da uygulanmaktadır. Çin ve Tibet tıp sistemleri üzerinde etkileri olmuştur.
Veda literatürünün 40 alanının tümü gibi Ayurveda bilgisi de binlerce yıldır sözlü olarak aktarılmıştır. Ayurveda’nın temelleri bundan 2000 yıl kadar önce Charaka ve Sushruta tarafından yazılmış olan iki büyük özette toplanmıştır. Bu metinler tanı, tedavi, cerrahi, patoloji, felsefe ve yaşama dair öneriler içermektedirler.
Ayurvedik tıpta hayat tarzının değiştirilmesiyle savunma mekanizması olan bağışıklık sisteminin güçlenmesi sağlanır. Ayrıca bitkisel formüllerle ve diyetle rahatsızlığı yok edecek şekilde bedene direnç kazandırılır. Ayurvedik sisteme göre sağlıklı olmak dosha (beden tipi / mizaç), agni (hazım ısısı), dhatu (yedi beden dokusu: lenf, kan, kas, yağ dokusu, kemik, ilik, ersuyu) ve mala (dışkı, üre ve diğer atıklar) arasındaki denge üzerine kuruludur.
Ayurvedik tıbbı ana kavramlarının başında bedenin “doşa” denilen üç ana tipe ayrılmasıdır. Bunlar; Vata, Pitta ve Kaffa’dır. Ayurvedik hekimler çeşitli teşhis yöntemleriyle kişide hangi doşanın ağır bastığını tespit eder ve o kişiyi doşasına uygun yaşam şekline yönlendirirler. Dosha’lar;
• Vata sinir sistemi işlevini harekete geçiren hava ilkesidir.
• Pitta sindirim sistemini düzenleyen ateş ilkesidir.
• Kapha besin maddelerini dolaşım sistemine taşıyan su ilkesidir.
Ayurvedik tıpta hastalık teşhisi hastanın gözle, elle muayenesi, sorgulanması ile sağlanır. Muayene şu standart noktalarda gerçekleştirilir: Nabız teşhisi, idrar, dışkı, dil, göz, deri konuşma – ses ve genel görünüş.
Ayrıca hazım kapasitesi, kişisel alışkanlıklar, bedenin görüntüsü, hastanın direnci de göz önüne alınır. Bunun yanı sıra teşhiste hastalıkla ilgili belirtiler de gözlemlenir ve çeşitli testler de uygulanır. Ayurveda’ya göre zihin-beden denge bozukluğunun ifadesi olan hastalıklar, kendisini en erken ciltte açığa vurur.
Tedavide enerji merkezleri “Chakra” lardaki dengesizlik ve “Dosha” lardaki dengesizlik giderilmeye çalışılır. Ayurveda’da yoga, meditasyon, olumlu bakış açısı, doğal, organik, bitkisel, katkısız beslenme ve aromatik masaj da çok önemli yer tutar. Çünkü şifalı bitki özlerinden yapılan etkin maddeler, bedene ciltten çok kolayca girmektedir.
Masajda yağlar kişiye göre hazırlanır. Marmalar vücudun, zihnin ve bilincin kavşaklarıdır. “Ayurveda Marma Masajı”, marmalar üzerinde çalışmak, Nadi’lerdeki ( enerji kanalı ) Prana’yı ( evrensel yaşam enerjisi ) düzenlemek, Kundalini’yi ( bedendeki uyuyan yaşam enerjisi ) uyarmak ve de çakra’ları ( enerji merkezleri ) aktive için mükemmel bir yoldur.
Yoga
Sözcük anlamı “bütünleşmek” olan yoganın kökeni yaklaşık 5000 yıl önceki Hint metinleri Veda’lara dayanmaktadır. Yoga binlerce yıldır Hint alt kıtası ve Uzak Doğu’da bilinmesine rağmen, Batı dünyası tarafından keşfedilmesi 1950 yıllarından sonra olmuştur. Hızla güncel hayata girmiş,
sporculardan,sanatçılara, yöneticilerden, öğrencilere kadar bir çok toplum katmanı tarafından uygulanmış ve faydaları deneyimlenmiştir. Bhagavadgita’da “Yoga uyumluluktur” denir. Vücudun bölümleri ile sistemlerini, beden ile zihni, insan ile doğayı, birey ile toplumu uyumlandırır.
Yoga her insanın içinde bulunan sağlıklı kalma ve yaşam gücü enerjisini aktive etmek için yapılan bir çalışmadır. Ancak, yaşam biçimi haline getirilirse, farkındalık ve nefesle beraber uygulanırsa mistik bir boyutu da vardır. Çünkü, insanın kendisini tanıması ve bütünü kavraması, hatta bütünle bir olması ile ilgili holistik, bütünsel bir felsefesi vardır. Çoğu insan yogadan fiziksel olarak yararlanmak için başlar. Ancak uyguladıkça zihinsel, duygusal ve enerjisel – ruhsal yararlarını da deneyimler.
Mudra
mistik el parmak hareketidir ve mühür anlamına gelir. El yogası da denmektedir. Özellikle Hinduizm ve Budizm kaynaklarında geçer. Ritüellerde ve meditasyonlarda kullanılır. Tantradan Kung Fu formlarına, Klasik Hint dansından holistik şifa terapilerine kadar çok yerde kullanılmıştır ve öneminin tekrar fark edilmesiyle günümüzde de kullanılmaktadır.
Mudralar, enerji akışını sağlar. Enerji alanlarını pozitif anlamda uyarılmaktadır. Ellerin hareketliliğinin tüm bedenin üzerinde doğrudan etkisi vardır. Bedenin belli bir kısmında gerginlik varsa, ellerin belli noktalarında karşılığı bulunmakta ve kendini buraya yansıtmaktadır.
Nefes ( Pranayama )
Yoga’da nefes ve enerji egzersizlerine Pranayama adı verilir. Prana sözcüğü, “kozmik enerji” veya “yaşam enerjisi” anlamına gelir. Ayama sözcüğü ise “kontrol”, “uzatmak”, “yaymak”, “genişletmek” anlamlarını taşımaktadır.“Kozmik enerji” olarak adlandırılmasının nedeni bu enerjinin
uzayın her yerinde bulunan çok ince bir enerji türü olması, “yaşam enerjisi” denilmesinin nedeni de vücudun yaşamı ve fonksiyonlarının bu enerjinin faaliyetine bağlı olmasıdır.
Yanlış nefes, beslenme, düşünce ve eylem alışkanlıkları zamanla vücuttaki bioenerji kanallarının ( Meridyen ) tıkanmasına yol açmaktadır. Böylece insan, nefes alırken içine çektiği Prana’nın yalnızca küçük bir kısmını kullanmakta ve geriye kalan büyük bir kısmını kullanmadan nefes verirken dışarı atmaktadır.
Bu, bedendeki bioenerji aktivitesinin düşmesine, vücudu kaplayan bioenerji alanı Aura’nın küçülmesine ve gücünü kaybetmesine sebep olur. Daha da ilerlemesi durumunda, organların güçsüz düşmesine ve hastalıklara çabuk yakalanmaya yol açar.
Meditasyon
Budha öğretisini takip eden Tibet, Çin, Hindistan, Japonya, Tayland gibi uzak doğu kültürlerinde yaygın olan kendinin farkında olarak kendini tanıma yoludur.
Başka bir deyişle, hiç durmayan ve daha ne olduğu anlaşılamayan ve anlaşılması da pek mümkün olmayan zihin denen mekanizmaya müdahale etmeden ve onun yönlendirmesine girmeden yani geçmiş ve gelecek zamana girmeden sadece şimdiki zamanda kalarak izleyici konumda olmaktır. Günümüzde aşırı
stres ve rekabetçi yaşam temposundan sıyrılmak isteyen batılı insanlar tarafından da çok rağbet edilen olgu haline gelmiştir. Bir din ve inanç sistemi olamayan meditasyonun asıl amacı mistik bilinç seviyesine ulaşmak olsa da güncel yaşamımızda da fiziksel ve zihinsel çok büyük faydaları vardır.